آرامستان ارامنه اصفهان - تا بینهایت

بر اساس پژوهش های اجرا شده، قدیمی ترین قبر های متعلق به قبرستان ارمنیان جلفا، متعلق به سال 1551 میلادی است. قبرستانی با مساحتی حدود 30 هکتار با بیش از 50 هزار قبر. به گفتۀ بعضی محققان به همین تعداد قبر دیگر نیز در این گورستان وجود داشته که یا در اثر اتفاقات از بین رفته یا زیر قبر های دیگر مدفون شده اند.

محلی ها می گویند در طول پنج قرنی که این گورستان محل دفن مردگان محلی بوده، حوادثِ زیادی در این مکان رخ می دهد؛ به عنوان مثال در 1936 میلادی زمانی که رضاخان برای بازدید از سربازخانه ارتش در اصفهان باید از جهت قبرستان عبور می کرد، جاده ای از وسط قبرستان در نظر می گیرند و برای این که شاه از میان قبر ها عبور نکند، سنگ قبر ها از زمین کنده شده و به اطراف منتقل می شوند و سپس دیواری با ارتفاع دو متر در دو طرف جاده کشیده می گردد. این اقدام را یکی از تخریب های بزرگ اتفاق افتاده در این قبرستان می دانند.

به جز خاکسپاری ارامنه در این قبرستان، شخصیت های دیگری مانند یوهان نورتمبر فرستاده انگلستان در دربار شاه عباس اول، یوهان رودلف اشتیندلر ساعت ساز معروف دوره صفوی، ارنست هولتسر رئیس تلگرافخانه انگلیس در اصفهان و از پیشگامان عکاسی قرن نوزدهم و تعداد زیادی از آوارگان لهستانی که در بین سال های 1942 تا 1945 میلادی در دوران بحران ناشی از جنگ جهانی دوم به ایران آمدند و در اصفهان ساکن شدند، در این قبرستان به خاک سپرده شدند.

عکاس: پیمان شاه سنایی