ماجرای تأسیس نخستین موزه ایران در 105 سال قبل
به گزارش تا بینهایت، اولین موزه ایران را ناصرالدین قاجار در سال 1255 شمسی راه انداخت؛ موزه ای بود در حد یک اتاق در کاخ گلستان که بعد ها به تالار توسعه یافت و موزه ای تقریبا شخصی بود؛ ولی پر از آثار باارزش.
به گزارش باشگاه خبرنگاران، در آن دوران ناصرالدین، انحصار کاوش های باستانی در ایران را به قیمت 10 هزار تومان بخشیده بود به فرانسوی ها! حدود نیمی از کشفیات کاوش ها سهم ایران شده بود و ناصرالدین همین آثار باستانی را در کنار جواهرات سلطنتی و هدایایی که از خارجی ها دریافت می کرد برای خودش یک موزه نموده بود.
ماجرا از این قرار بود: ناصرالدین شاه 3 سال پس از نخستین سفرش به فرنگ دستور می دهد که اتاق موزه ای در کاخ گلستان ایجاد شود. پس از چند سال که جا کم می آید، ناصرالدین شاه دستور توسعه موزه را می دهد و تالار موزه شکل می گیرد که شامل سرسرا، کتابخانه و موزه بود.
این تالار به مقدار ای باشکوه ساخته می شود که شاه، میهمانان خارجی را در این تالار می پذیرفت و به همین علت به تالار سلام مشهور شد.
نخستین سفیری که در کتابش از این مکان می نویسد، سفیر آمریکاست. وی 2 سال پس از گشودن موزه در تالار سلام پذیرفته می شود و می نویسد به مقدار ای باشکوه است که شکوهش بیش تر از کاخ الحمرا در اسپانیاست.
در سال های نخست، افزون بر نمایش آثار هنری ایران و اروپا، پیشکش های پادشاهان کشور های دیگر نظیر اسلحه، تابلو، گلدان ها، چلچراغ ها، ساعت ها و مجسمه ها و... به همراه بخش بزرگی از جواهرات و صله های جواهرنشان سلطنتی در درون قفسه های شیشه ای برای تماشای همگان چیده شده بودند.
موزه ملی در اتاق دارالفنون
مظفرالدین قاجار، امتیاز انحصاری فرانسوی ها برای کاوش باستان شناسی در ایران را تمدید کرد و تا زمان مشروطه آثار باستانی بیش تری کشف شده بود.
در همین دوره بود که پیشنهاد تأسیس یک موزه ملی به وسیله مرتضی قلی راهنمایی ملقب به صنیع الدوله و از رجال قاجاری به مجلس شورای ملی ارائه شد، ولی به جایی نرسید.
تا اینکه در سال 1295 شمسی این طوری شد: به همت مرتضی قلی خان ممتازالملک یکی از اتاق های بزرگ دارالفنون به عنوان اولین موزه ایران با نام موزه ملی یا موزه معارف در نظر گرفته شد و در آن 270 شیء قدیمی و تاریخی در معرض نمایش نهاده شد.
در سال 1304 بنا به دلایلی این آثار به تالار آینه عمارت مسعودیه انتقال یافت و دولت تصمیم گرفت تا مکانی دائمی برای نگهداری این آثار تأسیس کند.
تصمیم دولت برای ساخت موزه دائمی خیلی طول کشید تا اجرایی شود و پس از آن توسعه عملیات کاوش در تخت جمشید و پاسارگاد بر مقدار و کیفیت آثار باستانی نفیس ایران اضافه نمود و عاقبت یک بخش باستانی (متعلق به دوران پیش از اسلام) برای موزه ملی راه اندازی شد که نامش شد موزه ایران باستان؛ طراحی بنا به وسیله آندره گدار، معمار فرانسوی در سال 1308 شروع شد و در آن از معماری دوران ساسانیان و طاق کسری الهام گرفته شد و اجرا و ساخت آن نیز به دو معمار ایرانی واگذار شد.
پایان این بخش در سال 1316 افتتاح شد. موزه ملی ایران با هزاران اثر تاریخی مهم ترین موزه تاریخ ایران است. کهن ترین اثر موجود در این موزه مربوط به یک میلیون سال پیش (دوران پارینه سنگی) می باشد و تازهترین آن به حدود 1500 سال پیش (دوران ساسانیان) بازمی شود.
موزه ملی ایران از نظر فرهنگ و هنر ایرانی، غنی ترین موزه جهان محسوب می شود و میان موزه های تهران و ایران به عنوان موزه مادر نیز شناخته می شود.
غنی ترین موزه آثار ایرانی در جهان
در دهه 20 شمسی قرار شد ساختمانی تازه نیز برای نمایش آثار دوران پس از اسلام در مجموعه موزه ملی ساخته شود و عاقبت کار این شد که موزه دوران اسلامی نیز خودش یکی از باارزش ترین موزه های جهان است در حوزه فرهنگ و دانش و هنر ایرانی و اسلامی.
منبع: فرارو