آموزش گام به گام و تصویری راه اندازی VoIP در Packet Tracer ، معرفی برترین منابع یادگیری - تا بینهایت

معمولا چون هر کسب وکار و شرکت یک سناریو و شرایط نصب و استفاده از VoIP را دارد؛ آموزش ها مبتنی بر نرم افزارهای شبیه سازی و از جمله نرم افزار پکت تریسر (Packet Tracer) سیسکو است. پکت تریسر یک ابزار قدرتمند شبیه سازی و مدل سازی شبکه برای پیاده سازی انواع سناریوها و آموزش تنظیمات شبکه و خطایابی ها است.

در دوره های آموزش و همین طور فیلم های آموزشی شبکه سیسکو سایت فرادرش از این نرم افزار رایگان به وفور استفاده می گردد. این برنامه نه فقط با تجهیزات سیسکو که با بسیاری از برندهای مطرح شبکه جهان نیز سازگاری کاملی دارد و می توانید سناریوهای مختلفی با سخت افزارهای آن ها برای شبکه های کامپیوتری پیاده سازی کنید.

ما هم امروز می خواهیم در این مطلب، نصب و راه اندازی VoIP با نرم افزار Packet Tracer را آموزش دهیم و به نکات مهمی اشاره داریم که یک مهندس شبکه در هنگام پیکربندی و استفاده از ویپ سیسکو باید بداند.

برای آن دسته از افرادی که به خوبی با VoIP در شبکه یا نرم افزار Packet Tracer آشنایی ندارند؛ ابتدا سعی کردیم نگاهی به این مفاهیم داشته باشیم و بعد وارد آموزش راه اندازی VoIP در Packet Tracer شویم.

VoIP چیست و چرا کسب وکارها به ویپ سیسکو علاقه مند هستند؟

VoIP یا ویپ یا IP Phone به سرویسی گفته می گردد که صدا را به وسیله اینترنت و شبکه ارسال و دریافت می نماید. در VoIP گوشی های تلفن ثابت به جای اینکه به خط تلفن ثابت معمول با درگاه RJ11 وصل باشند؛ به کابل شبکه با درگاه RJ45 متصل شده و به شبکه و کامپیوتر وصل می شوند.

شما وقتی یک سرویس VoIP در کسب وکار خود راه اندازی می کنید؛ می توانید تمام تماس ها و مکالمات، فکس، مانیتورینگ تماس ها را با کیفیت بسیار بالایی روی شبکه و سیستم های کامپیوتری داشته باشید. بنابراین، VoIP به شما انعطاف پذیری بالایی می دهد و باعث افزایش بهره وری و چابکی هر شرکتی خواهد شد. اگر علاقه مند هستید درباره VoIP بیشتر بدانید و این فناوری مهم را یاد بگیرید؛ روی آموزش ویدئوی VoIP زیر از سایت فردارس کلیک کنید:

• آموزش VoIP - کلیک کنید

در این میان، بسیاری از شرکت ها تمایل دارند از سیستم ویپ سیسکو استفاده نمایند؛ چون بدون احتیاج به تغییر کل سیستم تلفن ساختمان یا تعویض گوشی های تلفن ثابت، امکان تبدیل مکالمات آنالوگ به دیجیتال را فراهم می نماید. تمام تماس ها و مکالمات روی بستر شبکه اجرا شده و صدا به شکل داده درآمده و با فشرده سازی، از حجم ان کاسته می گردد. بعد، به وسیله روترها و سوئیچ ها و همین طور پروتکل های ویژه VoIP، این داده ها میان کامپیوترها و شبکه و اینترنت منتقل می شوند.

در ویپ سیسکو احتیاجی به هیچ گونه کابل کشی اضافی نیست و با همان کابل کشی مسی خط تلفن ثابت ساختمان می توان یک VoIP راه اندازی کرد. حتی اگر در آینده احتیاج پیدا کردید که به ساختمان و مکان دیگری بروید؛ باز هم احتیاج نخواهید داشت که برای کابل کشی نو اقدام کنید. این مزیت بزرگ یاری می نماید تا راه اندازی VoIP برای کسب وکارها ساده تر و سریع تر انجام گردد؛ ضمن اینکه باعث صرف جویی زیادی در هزینه ها می گردد.

سیسکو قدرتمندترین سرویس های نرم افزار و سخت افزاری را برای راه اندازی VoIP در کسب وکارها و سازمان ها دارد و محصولات آن به قدری تنوع دارند که هر شرکتی با هر تعداد کارمند و احتیاجهای خاص می تواند برای خودش یک مرکز تلفن ویپ منحصربه فرد و بی نظیری راه اندازی کند. محصولات ویپ سیسکو را می توان در چهار دسته اصلی زیر تقسیم بندی کرد:

(Cisco Unified Communications Manager Express (CME

(Cisco Unified Communications Manager (CUCM

(Cisco Unity Connection (CUC

Cisco Unified Communications Manager IM & Presence

هر رده از این محصولات شامل یک سری ویژگی ها، روترها7 سوئیچ ها و قابلیت ها نرم افزاری می شوند که اکنون در این مقاله نمی خواهیم واردشان شویم ولی کافی است بدانید تقریبا CUCM کامل ترین و قدرتمندترین راه کار سیسکو برای VoIP است که غالبا در سازمان ها استفاده می گردد.

از خود روترهای سیسکو می توان به عنوان مرکز تلفن در کسب وکارمان استفاده کنیم و دیگر احتیاجی به نصب و راه اندازی یک سانترال نیست. دو مرکز تماس معروف سیسکو CME و CUCM هستند. مرکز تماس CUCM سیسکو برای سازمان های بزرگ مناسب بوده و حتما به صورت نرم افزاری روی سرور نصب گردد ولی مرکز تماس CME سیسکو برای کسب وکارهای کوچک و میانه طراحی شده است.

معرفی نرم افزار Packet Tracer

برای دانشجویان و مهارت آموزان مدارک سیسکو، نرم افزار پکت تریسر کاملا آشنا است. یک نرم افزار رایگان برای شبیه سازی شبکه های کامپیوتری سیسکو روی دسکتاپ ویندوز، لینوکس و مک به همراه پلتفرم های موبایل (اندروید و iOS) و توسعه مهارت های شبکه و امنیت شبکه!

با نرم افزار Packet Tracer سیسکو می توانید از ساده ترین سناریوها تا پیچیده ترین توپولوژی های شبکه شامل چندین ده ها روتر و سوئیچ و صدها کامپیوتر را پیاده سازی کرد؛ بدون اینکه احتیاج به سخت افزار خاصی باشد. آموزش تنظیمات شبکه، پیکربندی روترها و سوئیچ های شبکه سیسکو، آشنایی با خطایابی و توسعه مهارت های مدیریت و ماینتورینگ شبکه به وسیله این نرم افزار به سادگی قابل انجام است.

در دوره های سیسکو مانند CCNA و CCNP و CCIE به طور گسترده ای از نرم افزار Packet Tracer استفاده می گردد و تمام تکالیف کلاسی به صورت آزمایشگاهی در این نرم افزار اجرا می شوند.

در حالی که همواره نمی توان به روترها، سوئیچ ها، فایروال ها و سخت افزارهای دیگر سیسکو و سایر برندهای شبکه برای آموزش و نصب و پیکربندی دسترسی داشت یا نمی توان آموزش های مقدماتی و آزمایشگاهی را روی یک شبکه فیزیکی در حال انجام، پیاده سازی کرد؛ از نرم افزار پکت تریسر برای آنالیز سناریوهای مختلف و آموزش های لازم و نحوه عبور داده ها در دستگاه ها و توپولوژی های مختلف شبکه را آنالیز کرد.

به همین دلیل، راه اندازی VoIP در Packet Tracer برترین گزینه برای آموزش ویپ سیسکو به علاقه مندان و دانشجویان شبکه است. ضمن اینکه دستورات خط فرمان روترهای سیسکو را می توان به سادگی در این برنامه اجرا کرد؛ با کشیدن و رها کردن می توان توپولوژی های مختلف یک ویپ سازمانی را ساخت و به آن ها آدرسی دهی کرد و بعد تنظیمات شبکه هریک از دستگاه ها را انجام داد.

برای آموزش نرم افزار شبیه سازی شبکه Packet Tracer سیسکو روی لینک زیر کلیک کنید:

• آموزش نرم افزار Cisco Packet Tracer - کلیک کنید

درباره نرم افزار پکت تریسر دو نکته مهم را باید بدانید: نخست، این برنامه علاوه بر سخت افزارهای شبکه سیسکو، سخت افزارهای بسیاری از شرکت های دیگر را نیز پوشش می دهد و می توانید آن ها را در سناریوهای خود بهره ببرید.

نکته مهم دوم، هیچ گاه نرم افزار نمی تواند جایگزینی برای سخت افزار شبکه گردد. بعضی دانشجویان تصور می نمایند با این نرم افزار می توانند یک شبکه واقعی را طراحی و پیاده سازی نمایند ولی باید بدانیم که نرم افزار پکت تریسر فقط اهداف آموزشی و شبیه سازی شبکه را دارد و شما باید آموزش های خود را در یک شبکه واقعی پیاده سازی کنید.

پیش احتیاجهای راه اندازی VoIP در Packet Tracer

برای آغاز راه اندازی VoIP در Packet Tracer باید یک سناریو داشته باشیم. سناریو شامل اینکه در شبکه چه روتر و سوئیچی داریم؛ چند کامپیوتر و تلفن تحت شبکه قرار است نصب و راه اندازی گردد و اینکه آیا همه این تجهیزات باید در یک شبکه باشند یا اینکه چند شبکه مجزا داریم.

مثلا، اگر شما دو شبکه دارید که باید مجزا از یکدیگر باشند ولی VoIP روی آن ها یکسان است؛ احتیاج به تعریف دو محدوده آدرس IP برای هریک از شبکه های مجزا از یکدیگر هستیم. برای آدرس دهی به کامپیوترها و تلفن های IP از پروتکل DHCP استفاده می گردد و باید در حین نصب و راه اندازی VoIP، آنالیز کنیم که همه این دستگاه ها به درستی از سوی DHCP آدرس IP گرفته باشند و در شبکه فعال شوند.

معمولا، سناریویی در برنامه پکت تریسر اجرا می گردد که قرار است در شبکه کامپیوتری اصلی و فیزیکی ما نیز پیاده سازی گردد. احتیاجمندی دیگر این است که باید مدل دقیق روتر، سوئیچ، تلفن های IP و کامپیوترهایی که باید به Packet Tracer افزوده شوند را داشته باشیم. برای هر تلفن IP نیز باید یک شماره داخلی در نظر گرفته گردد تا در هنگام راه اندازی VoIP در Packet Tracer به آن ها اختصاص پیدا کند.

آموزش راه اندازی VoIP در Packet Tracer

حالا آماده ایم که یک سرویس VoIP را برای شبکه خودمان در پکت تریسر راه اندازی کنیم. همان طور که اشاره کردیم؛ می خواهیم یک سناریوی عملی ویپ CME سیسکو را در شبکه ای با یک روتر، سه سوئیچ، دو پی سی و دو تلفن IP پیاده سازی کنیم.

شماتیک شبکه ما به صورت زیر است:

برای راه اندازی voIP در Packet Tracer باید چند گام زیر را طی کنیم:

1- شبکه های مجزای یا VLANها را بسازیم و کامپیوترها به این شبکه های VLAN متصل شوند.

2- برای آدرس دهی پویا به کلاینت ها و تلفن های تحت شبکه، سرویس DHCP را راه اندازی کنیم.

3- از کامپیوترهای متصل به VLANها تست اتصال یا پینگ بگیریم.

4- راه اندازی مرکز تماس CME سیسکو در روتر و بعد رجیستر کردن تلفن های IP

5- تست برقراری تماس میان تلفن های تحت شبکه

خوب، حالا همه چیز آماده است تا یک سرویس VoIP راه اندازی کنیم. ابتدا، نرم افزار Packet Tracer را باز کنید و شماتیک گفته شده در بالا را با کشیدن و رها کردن ماژول ها به درون صفحه اصلی بسازید.

در اولین گام از راه اندازی VoIP در Packet Tracer، گفتیم که باید شبکه های VLAN خود را بسازیم و کامپیوترها را به ترتیب به این VLANها وصل کنیم. روی هر سه سوییچ کلیک نموده و مطابق تصویر زیر، این دستورات را وارد کنید:

در گام بعدی، باید اینترفیس یا درگاه ارتباطی سوئیچ ها با VLANها آدرس دهی گردد و برای برقراری ارتباط میان همه سوئیچ ها، آن ها را به حالت ترانک ببریم:

با قابلیت IVR یک لینک بین روتر و هر سه سوئیچ برقرار می کنیم. با IVR روتر می تواند VLANها را شناسایی کند. کار بعدی، آدرس دهی VLANها به وسیله پروتکل DHCP است. به ترتیب دستورات نشان داده شده در تصویر را وارد کنید:

تست پینگ آدرس IP کامپیوترها و روتر و تلفن های IP:

در گام آخر باید مرکز تلفن سیسکو CME را روی روتر فعال و پیکربندی کنیم. اگر این مرحله را انجام ندهیم؛ اصلا یک مرکز تلفن جایگزین سانترال نداریم و شماره تلفن ها روی روتر ثبت نشده اند تا با یکدیگر تماس برقرار نمایند. همچون تصویر زیر، دستورات را به ترتیب و با دقت وارد کنید:

در بخش A سرویس Telephony Service را روی روتر فعال کردیم و آدرس IP روتر که باید به مرکز تماس تلفنی اختصاص پیدا کند را روی پورت 2000 برای پروتکل SCCP تعریف می کنیم. در دستورات بعدی نیز حداکثر تعداد تلفن هایی قابل تعریف در این مرکز تماس و حداکثر تلفن های داخلی معین می شوند.

در بخش B، تلفن های داخلی به هریک از تلفن های IP اختصاص داده می گردد. ابتدا، باید وارد تلفن IP اول شده و داخلی 1000 را برایش تعریف کنیم. بعد، سراغ تلفن تحت شبکه دوم می رویم و شماره داخلی 2000 را معین می کنیم.

اگر تمام دستورات بالا را درست وارد نموده باشید؛ باید هر دو تلفن رجیستر شده و آماده برقراری تماس باشند. اکنون، وارد تلفن IP اول شده و داخلی 2000 را شماره گیری کنید. در تلفن IP دوم، باید یک تماس ورودی مشاهده گردد که از شماره داخلی 1000 است. با این تست، می توانید از کارکرد درست VoIP در شبکه اطمینان حاصل کنید.

برای آموزش بهتر و همراه با جزئیات کامل راه اندازی VoIP در Packet Tracer به آموزش مفصل زیر از سایت فردارس مراجعه کنید:

• راه اندازی VoIP در Packet Tracer - کلیک کنید

سناریوهای مختلف راه اندازی VoIP در Packet Tracer

همان طور که مشاهده کردید؛ چقدر ساده می توان با نرم افزار پکت تریسر سیسکو کار و یک سرویس VoIP و مرکز تماس روی روتر این شرکت پیکربندی کرد.

سناریوهای مختلفی می توان برای پیاده سازی VoIP در شبکه داشت. ما یکی از ساده ترین سناریوها شامل دو کامپیوتر و دو تلفن IP با سه سوئیچ و یک روتر را پیش بردیم ولی شما می توانید به مرور، سناریوهای پیچیده تری را پیاده سازی کنید. مثلا، یک شبکه با چندین روتر، بیش از 10 سوئیچ و VLAN و ده ها کامپیوتر و تلفن آی پی طراحی کنید.

سیسکو واقعا کار با VoIP را در سازمان ها ساده نموده است و به همین دلیل هم بسیاری از شرکت ها در جهان از تجهیزات سیسکو استفاده می نمایند و دنبال متخصصین سیسکو هستند.

نرم افزار Packet Tracer هم قدرت بی نظیری به شما می دهد تا بتوانید هر شبکه ای را ابتدا روی کامپیوتر شبیه سازی نموده و اگر جواب گرفتید و دستورات و پیکربندی ها درست وارد شده بودند؛ همین پیکربندی ها را روی شبکه فیزیکی اصلی پیاده سازی کنید.

برنامه Packet Tracer در نقش بسیار پررنگی دارد؛ به طوری که تقریبا می توان گفت بدون یادگیری Packet Tracer نمی توانید یک مهندس و متخصص شبکه شوید. در سایت فردارس، ضمن اینکه آموزش های بسیار خوبی برای Packet Tracer و VoIP ارائه شده است؛ شما می توانید فیلم های آموزشی دوره های تخصصی سیسکو را نیز با این نرم افزار مشاهده کنید و روز به روز، مهارت و دانش خود را افزایش دهید.