تداوم برداشت از چاه های نفت و گاز با نشات - تا بینهایت

یکی از اصلی ترین موادی که منجر به تشکیل رسوب در چاه های نفتی و خطوط انتقال می شوند، آسفالتین نام دارد.

در حال حاضر حدود 60 درصد از چاه های نفت و گاز کشور با مشکل رسوب آسفالتین دست وپنجه نرم می نمایند.

تگزوپد پارسیان کیش شرکت دانش بنیانی است که در سال 96 و با هدف رفع معضل انسداد چاه های نفت و گاز به دلیل تشکیل رسوب و به طور ویژه رسوب آسفالتین، تأسیس شده است.

سهیل رشیدی اقدم، مدیر آزمایشگاه شرکت تگزوپد پارسیان کیش، درباره نحوه شکل گیری این مجموعه

به جام جم می گوید: ما در ابتدا به عنوان زیرمجموعه هلدینگ پِدِم پارسیان کیش مشغول فعالیت بودیم، اما تقریبا از سه سال پیش همکاری مشترکی را با شرکت تگزاس اویل تِک لابراتوریز (Texas Oil Tech Laboratories) کلمبیا آغاز کردیم و به دنبال آن شرکت مستقل تگزوپد پارسیان کیش را به طور رسمی ثبت کردیم.

مدیریت بهتر منابع نفت و گاز با نشات

مدیر آزمایشگاه شرکت تگزوپد در خصوص طراحی و ساخت نرم افزار اختصاصی این شرکت می گوید: از اقدامات اولیه ای که برای جلوگیری از تشکیل رسوب یا رفع رسوب ناشی از آسفالتین در چاه ها و خطوط لوله انتقال نفت می تواند مورد استفاده قرار گیرد، پیش بینی احتمال رسوب دهی در هر یک از آنها و همچنین پیش بینی میزان این رسوب دهی است. به همین دلیل، ما در مجموعه تگزوپد پیروز به ساخت نرم افزاری برای شبیه سازی رسوب ناشی از آسفالتین در چاه های نفت و گاز شدیم و با بهره گیری از سرواژه های عبارت نرم افزار شبیه ساز آسفالتین تگزوپد، به اختصار نام این نرم افزار را نشات گذاشتیم. نشات محصول اولیه شرکت ما بود که بر اساس این نرم افزار، پیروز به اخذ گواهی دانش بنیانی شدیم و به مرور زمان تا کنون، از طریق انتشار نسخه های به روزرسانی مختلف، سعی در توسعه و رفع ایرادهای احتمالی آن داشته ایم.

رشیدی اقدم در ادامه می گوید: با استفاده از روش های نوین و پیشرفته شبیه سازی که در ساخت نرم افزار نشات به کار گرفته شده است، این نرم افزار می تواند پیش بینی کند که در کدام لوله و کدام بخش از چاه نفتی، آسفالتین رسوب خواهد کرد. به این ترتیب می توان اقدامات لازم را در جهت اصلاح یا حتی پیشگیری از ایجاد رسوب آسفالتین انجام داد؛ برای مثال تزریق حلال در چاه یا دیگر اقدامات تخصصی در حوزه نفتی که اصطلاحا به آنها عملیات ازدیاد برداشت یا بهبود برداشت گفته می شود را می توان براساس پیش بینی های صورت گرفته با نرم افزار نشات، در دستور کار قرار داد.

وی می افزاید: نرم افزار نشات برگرفته از یک نرم افزار آمریکایی است که یک شرکت نفتی آن را به صورت اختصاصی برای خودش ساخته است و تا پیش از این هرگز تجاری سازی نشده بود. ما این نرم افزار را با توجه به شرایط داخلی و اقلیم خاص کشورمان بومی سازی و درواقع نسخه ای تجاری از آن را بازتولید کردیم. نشات قادر است براساس معادلات حالت PC-SAFT جریان نفت را داخل چاه یا خطوط لوله انتقال شبیه سازی کند. این نرم افزار برمبنای داده های ورودی مانند جنس خط لوله، میزان فشار و دمای نفت ورودی، دبی لوله و ترکیبات تشکیل دهنده سیال نفتی جاری در داخل خطوط لوله انتقال، پیش بینی می کند که آسفالتین در چه جاهایی از جهت خط لوله تشدید می شود و رسوب بیشتری تولید می کند یا محاسبه می کند که چه مدت زمانی طول خواهد کشید تا رسوب ناشی از آسفالتین خط لوله را به طور کامل مسدود کند.

رشیدی اقدم درباره نحوه بازاریابی و عرضه نرم افزار نشات می گوید: نرم افزاری به نام دیدیو (DIDIO) وجود دارد که شرکت عرضه نماینده این نرم افزار برای تکمیل هرچه بیشتر آن، اقدام به خریداری نرم افزار نشات از ما کرده و درواقع نشات را در دل نرم افزار دیدیو جا داده است. به همین دلیل است که این شرکت در حال حاضر از ما سرویس دریافت می کند و می توان گفت ما هم به نوعی نرم افزار نشات را در قالب دیدیو روانه بازار کرده ایم و بخش بازاریابی این محصول را از طریق شرکت سازنده دیدیو انجام می دهیم.

لزوم حمایت عملی از دانش بنیان ها

رشیدی اقدم در انتهای صحبت هایش ضمن انتقاد از اجرایی نشدن بخش عمده ای از سیاست های حمایتی مربوط به شرکت های دانش بنیان، خاطرنشان می کند: ما به عنوان یک کسب وکار نوپای دانش بنیان از دولت انتظار حمایت بیشتری داریم؛ مثلا در بحث مناقصات، هیچ شرکت دانش بنیانی مانند ما توان ورود به مناقصات را نخواهد داشت. زمانی که برای شرکت در مناقصات شروطی مانند تأیید صلاحیت مشاوران، ایمنی پیمانکاران، رتبه بندی و بسیاری از مسائل دیگر مطرح می شود، طبیعی است برای اخذ چنین مجوزهایی باید حداقل 10 تا 15 سال سابقه فعالیت داشت و شرکت های نوپا قادر به تأمین این شروط نخواهند بود؛ بنابراین انتظار ما این است که قوانین شرکت در مناقصات را حداقل برای شرکت های دانش بنیان کمی تسهیل نمایند تا ما هم شانس برابری برای حضور در مناقصات داشته باشیم. زمانی که در قوانین شرایطی برای شرکت های دانش بنیان پیش بینی شده است که بتوانند به صورت ترک تشریفات در مناقصات حضور پیدا نمایند، امیدواریم اراد ه ای هم برای اجراکردن این قوانین وجود داشته باشد.

تأسیس و تجهیز آزمایشگاه های تخصصی

گام بعدی تگزوپد در حوزه نفت وگاز، راه اندازی آزمایشگاه تخصصی برای بررسی خواص سیالات نفتی بوده است. مدیر آزمایشگاه شرکت تگزوپد در این خصوص می گوید: با خرید تجهیزات آزمایشگاهی خواص سیالات نفتی از شرکت وینچی (Vinici) که در کشور فرانسه قرار گرفته است و وارد کردن این تجهیزات به کشور، پیروز به تأسیس آزمایشگاه تخصصی در این حوزه شدیم. در حال حاضر به غیر از پژوهشگاه صنعت نفت، ما تنها آزمایشگاه تخصصی در زمینه خواص سیالات نفت و گاز در کشور هستیم که توانایی انجام تمام تست های مورد نیاز در خصوص خواص سیالات نفت، گاز و تضمین جریان را دارا هستیم.

رشیدی اقدم در ادامه، مثال هایی از آزمایش های گوناگونی که در آزمایشگاه خواص سیالات نفت و گاز می تواند انجام شود را عنوان می کند و می گوید: آزمایشگاه پی وی تی (PVT) که به صورت عامیانه به آن آزمایشگاه خواص سیالات نفتی گفته می شود، ویژگی های مختلفی از نفت و گاز را مورد بررسی قرار می دهد. برای مثال در این آزمایشگاه ها بررسی می کنیم که نفت و گازی که به صورت تک فاز از چاه استخراج می شوند، در چه فشاری به شکل دو فاز درمی آید و گاز از نفت جدا می شود؛ یا مثلا بررسی می کنیم چه مقدار آب در نفت وجود دارد و درواقع میزان غلظت نفت چقدر است؛ تشخیص می دهیم نفت ترش است یا شیرین و ترکیبات مواد مختلف موجود در نفت استخراج شده را معین می کنیم. همچنین بنا به درخواست مشتریان، بسیاری دیگر از انواع بررسی ها و آزمایش ها را می توانیم روی این سیالات نفتی انجام دهیم.

وی ضمن اشاره به دیگر خدماتی که این شرکت در آزمایشگاه ارائه می دهد، به بحث تضمین جریان سیالات نفتی اشاره می کند و می افزاید: در این حوزه موادی مانند آسفالتین، وَکس و هیدرات که محلول در نفت هستند و می توانند باعث ایجاد رسوب در چاه ها یا لوله های خطوط انتقال نفت و گاز شوند، باید در آزمایشگاه مورد بررسی قرار گیرند تا معین شود در چه دما و فشاری این مواد تشکیل می شود. سپس این اطلاعات باید در اختیار شرکت هایی که در زمینه استخراج و تولید نفت فعال هستند قرار بگیرد تا آنها بتوانند راهکارهای مختلفی را برای مقابله با این شرایط درنظر بگیرند.

این فناور داخلی می افزاید: در 3 سالی که از عمر فعالیت مان می گذرد، تجربه همکاری با سازمان های گوناگونی مانند پتروپارس، پژوهشگاه صنعت نفت و مناطق نفت خیز جنوب را داریم و اکنون مشغول کار با چند شرکت عراقی هستیم. امیدواریم با رونق بیشتر کسب وکارمان در کشور، بتوانیم ضمن توسعه فعالیت های فعلی، بخشی از تمرکزمان را هم بر روی تولید محصولات جدیدی مانند ترکیبات شیمیایی قابل تزریق در چاه های نفتی به منظور جلوگیری از تشکیل رسوب یا از بین بردن رسوبات قرار دهیم.

فراز سهیلی آزاد - نشان ایرانی 2 / روزنامه خبرنگاران