سند ساماندهی نشر دیجیتال تصویب می گردد - تا بینهایت

وی گفت: کتاب های الکترونیکی و کتابخوان های دیجیتال، حوزه چاپ و نشر کتاب کاغذی در ایران را مانند سایر کشورهای دنیا دستخوش تحول نموده است که این مهم به دلیل شیوع ویروس کرونا و حضور افراد در فضای مجازی و استفاده بیشتر از پلتفرم های نشر دیجیتال، با افزایش چشمگیری روبرو بوده است.

معاون فرهنگی، اجتماعی و امور محتوایی مرکز ملی فضای مجازی در خصوص تاثیر شیوع ویروس کرونا بر این صنعت تاکید نمود: در این بازه زمانی با رشد حدود 3 برابری مراجعات کاربران به پلتفرم های کتاب دیجیتال روبرو بوده ایم که اتفاق خوبی برای اقتصاد و فرهنگ در این حوزه بوده است؛ به همین دلیل حمایت خوبی از سوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نسبت به پلتفرم های عرضه کتاب دیجیتال انجام شد که موجب شد پلتفرم ها با بهره گیری از آن بتوانند تسهیلات ویژه ای در قالب تخفیف ها و همچنین جشنواره های فروش در اختیار مخاطبان قرار دهند و جذب حداکثری مخاطبان را داشته باشند.

توسعه نشر دیجیتال موجب افزایش ارتباطات فرهنگی در منطقه است

خوراکیان گفت: در این بازه فراوریات آماتوری کتاب دیجیتال به ویژه کتاب صوتی و تدوین آن در مقایسه با فراوری حرفه ای کتاب دیجیتال رشد بیشتری داشته است و همچنین براساس آنالیز های میدانی اجرا شده، در دوره شیوع ویروس کرونا با مراجعه بیشتر کاربران فارسی زبان از خارج از کشور روبرو بوده ایم که این به دلیل نبود پلتفرم تخصصی نشر کتاب دیجیتال در کشورهای همسایه دارای جمعیت فارسی زبان، نفوذ پلتفرم های محتوایی از جمله پلتفرم های نشر کتاب در لایه های عمیق اجتماعی کشورهای همسایه است.

وی با تاکید بر اینکه باید از این فرصت استفاده کنیم، افزود: آنالیز آمارها و نیازهای ملی، منطقه ای و بین المللی نشان می دهد که ظرفیت رشد و توسعه اقتصادی این صنعت فرهنگی بسیار بالا است و باید به همت بخش خصوصی فعال در این صنعت و حمایت ها و نظارت های بخش دولتی، زمینه رشد کمی و کیفی و صادرات آثار و محصولات کتاب دیجیتال به دنیا خصوصاً کشورهای همسایه و به ویژه به 11 کشور فارسی زبان فراهم گردد.

خوراکیان تاکید نمود: در سال 1397 در کشور حدود 90 هزار کتاب دیجیتال در بخش خصوصی و دولتی منتشر شده بود که طبق برآوردهای اجرا شده، 33 هزار عنوان کتاب دیجیتال منتشر شده توسط بخش خصوصی در سال 1397 حدود دو برابر شده است.

حجم بازار کتاب دیجیتال با رشد حدود 3 برابری به 60 میلیارد تومان رسید

وی با بیان اینکه در جریان شیوع ویروس کرونا، بعضی از پلتفرم های عظیم، تمرکز خود را بر فروش کتاب دیجیتال با قیمت بسیار پایین و تامین اقتصادی خود به وسیله درآمدهای ناشی از تبلیغات گذاشتند، گفت: در سالهای اخیر با توسعه و گسترش پلتفرم های فروش کتاب دیجیتال در کشور، شاهد رشد چشمگیر استفاده از کتاب دیجیتال روی گوشی تلفن همراه بوده ایم.

معاون مرکز ملی فضای مجازی تاکید نمود: طبق برآوردهای اجرا شده در سال 1397 حدود 700 هزار کاربر فعال روزانه در پلتفرم های کتاب دیجیتال حضور داشتند که این آمار به ویژه در فروردین ماه 1399 به علت شیوع ویروس کرونا، به عدد 1200 کاربر فعال روزانه رسیده است. به همین دلیل، حجم بازار کتاب دیجیتال با رشد حدود 3 برابری از حدود رقم 20 میلیارد تومان در سال 97 به حدود 60 میلیارد تومان رسیده است که رشد بسیار قابل توجهی به شمار می رود.

خوراکیان با بیان اینکه در سال 2019 بازار دنیای کتاب، رقم 18.3 میلیارد دلار فروش کتاب دیجیتال را ثبت کرد و نسبت به سال گذشته که این رقم حدود 13 میلیارد بوده، رشد حدود 40 درصدی داشته است، افزود: طبق آمارهایی که در سال 2019 منتشر شده است 9 درصد از بازار کتاب دنیا به کتاب دیجیتال اختصاص داشته است.

وی افزود: این رقم در خصوص ایران در سال 1396 حدود 0.5 درصد و در سال 1397 طبق پیش بینی اجرا شده حدود 1 درصد و تا سرانجام فروردین ماه امسال حدود 2 درصد بوده است. در سال 1397 بازار کتاب چاپی در ایران 2 هزار و ششصد میلیارد تومان بوده و این رقم با رشد بسیار کم تا سرانجام فروردین ماه 1399 حدود سه هزار میلیارد تومان برآورد می گردد.

خوراکیان با اشاره به اینکه تعطیلی نمایشگاه کتاب تهران و همچنین کاهش مراجعه به فروشگاه های کتاب به ویژه در بازه زمانی شیوع ویروس کرونا از دلایل عمده این کاهش بوده اند، گفت: در حال حاضر 30 درصد از سهم بازار کتاب دیجیتال دنیا در اختیار آمریکا، 17 درصد چین، 8 درصد آلمان، 5 درصد ژاپن، 4 درصد انگلستان، 3 درصد فرانسه است و سایر کشورها مجموعاً 33 درصد از سهم این بازار را در اختیار دارند.

ضریب نفوذ کتاب دیجیتال باید به 10 درصد برسد

خوراکیان با اشاره به اینکه ضریب نفوذ کتاب دیجیتال در دنیا به طور میانگین 13 درصد است و درایران در سرانجام فروردین ماه 1399 به حدود 1.4 درصد رسیده است، گفت: نسبت کتاب کاغذی به کتاب دیجیتال در ایران حدود 94 درصد است و این نشان می دهد فرهنگ سازی و کوشش جهت ارتقا سرانه استفاده از کتاب دیجیتال در ایران ضروری است و ضروری است تا دستیابی به ضریب نفوذ 10 درصدی انواع کتاب دیجیتال در بازار ایران به عنوان راهبردی مهم و اساسی در برنامه ریزی های کلان در نظر گرفته گردد.

وی در تشریح مدل های متنوع از کتاب های دیجیتال در بازار ایران اظهار داشت: پس از کتابهای چاپ کاغذی در سالهای اخیر استقبال کاربران از کتابهای صوتی در این عرصه قابل توجه بوده است و همچنین این بازار شامل کتاب های دیجیتال صرفاً دارای متن، کتابهای دیجیتال شامل متن و تصویر، کتابهای دیجیتال به همراه تصاویر متحرک، کتابهای دیجیتال با امکانات صوتی و دیجیتال، کتاب های ویدئویی شامل صوت، تصویر و متن در قالب فیلم، کتابهای دیجیتال دارای محتوای چند رسانه ای و کتاب های تعاملی است.

معاون فرهنگی، اجتماعی و امور محتوایی مرکز ملی فضای مجازی با بیان اینکه کسب و کار در حوزه صنعت کتاب دیجیتال در دنیا و ایران دارای مدل های مختلف بوده که فراگیرترین آنها فروش اشتراک است، توضیح داد: روش به امانت سپردن کتاب دیجیتال یکی از روش های موثر و ارزان دسترسی به کتاب دیجیتال است که می تواند در کتابخانه های عمومی و دانشگاهی مورد استفاده قرار گیرد ولی در حال حاضر این روش در کشور مورد استفاده قرار نگرفته و باید برای تقویت این بخش اقدام گردد.

وی گفت: به روزرسانی ساختار، مقررات، آیین نامه ها، ضوابط نشر، نظام های تشویق و حمایت متناسب با تحولات حوزه نشر دیجیتال از راهبردی مورد توجه مرکز ملی فضای مجازی در تقسیم کار ملی است و پیاده سازی نظام رتبه بندی محصولات حوزه نشر دیجیتال اقدامی ضروری در راستای توسعه این صنعت در کشور است.