ویوین مایر، پرستار بچه مرموزی که بعد از مرگ به یک باره نابغه عکاسی خیابانی شناخته شد
به گزارش تا بینهایت، تصور کنید که کسی دوربین شما را بعد از مرگتان را پیدا کند یا به یادداشت های شما دسترسی پیدا کند و ناگهان با کوشش همین شخص، دنیا متوجه گردد که شما یک نابغه خاموش کشف نشده بوده اید. ویوین مایر Vivian Maier هم پس از مرگ به شهرت رسید؛ پرستار بچه ای که به عکاسی خیابانی علاقه داشت و برعکس هیچ گاه علاقه ای به نشان دادن عکس هایش به دیگران نداشت. کشف اتفاقی نگاتیو های او دنیا را با زنی هنرمند و تیزبین آشنا کرد.
داستان زندگی زنی عجیب با شیفتگی باورنکردنی برای عکاسی از زندگی روزمره در خیابان های نیویورک و شیکاگو به همان اندازه هیجان انگیز است که پیدا شدن عکس هایش در چند جعبه و چمدان.
ویوین مایر عادت داشت به کسانی که در خصوص شغلش از او می پرسیدند، جواب دهد: من به نوعی کارم جاسوسی است!
ویوین مایر سال 1926 در نیویورک به دنیا آمد. او کودکی اش را در اروپا و ایالات متحده گذراند. در سال 1951 در آمریکا اقامت گزید و به پرستاری از بچه ها روی آورد. او در طول 40 سالی که از بچه ها پرستاری می کرد، برای خانواده های مختلفی کار کرد.
مایر عادت داشت بچه هایی را که از آنها مراقبت می کرد، با خودش به نقاط شلوغ و پررفت وآمد نیویورک و بعدها به مناطق نه چندان مناسب شیکاگو ببرد و از آنچه در اطرافش می بیند، عکاسی کند. او همچنین تنهایی به کشورهای دورافتاده ای در آمریکای جنوبی، خاورمیانه، آفریقا و آسیا سفر کرد.
دوربین رولی فلکسی که مایر همواره دور گردن اش می انداخت، به جزئی جدایی ناپذیر از او بدل شده بود.
مایر عکس هایش را به کسی نشان نمی داد و در اتاق شخصی اش در خانه کارفرماهایش را همواره قفل می کرد. او در تمام آن سال ها همه عکس هایش را پیش خودش نگه داشته بود؛ بیش از صد هزار نگاتیو و مجموعه ای از فیلم های مستند و نوارهای صوتی که مایر خودش همه را ساخته بود. او همچنین کوهی از بریده های روزنامه ها و اشیایی داشت که در خیابان پیدا نموده بود. همه این وسایل در انبار نگهداری می شدند.
ویون مایر در اواخر عمرش از پس پرداخت اجاره انبارها بر نمی آید و به همین خاطر عکس هایش به حراج گذاشته شدند. او در طول حیاتش نتوانست از این شهرت بهره ای ببرد. او سال های آخر عمر را در فقر بسر برد و حتی این خطر هم وجود داشت که از آپارتمان ارزان قیمتش هم بیرون انداخته گردد. یکی از خانواده هایی که او در دهه 70 برایشان کار می کرد، او را از بی خانمانی نجات داد. مایر سال 2009 در 83 سالگی درگذشت.
در اواخر سال 2007 میلادی، جان ملوف در مزایده ای که در پورتاژ پارک شیکاگو برگزار شده بود شرکت کرد. در آن موقع ملوف در نوشتن کتابی درباره پورتاژ پارک همکاری داشت و به همین دلیل به دنبال عکس های تاریخی ای بود که در کتاب از آن ها استفاده کند. بیشتر وسایلی که در مزایده دیده می شدند یا مدت ها بی استفاده افتاده بودند یا دست به دست بین صاحبان مختلف چرخیده بودند. او تصادفاً به جعبه ای برخورد که پر بود از عکس هایی که بین دهه 50 و 60 گرفته شده بودند. با خود فکر کرد حتماً عکسی که برای کتاب مناسب باشد بین آن ها پیدا خواهد نمود. جعبه را به بهای 400 دلار خرید و مزایده را ترک کرد. اما در جعبه حتی یک عکس هم از پورتاژ پارک نبود. چیزی که ملوف صاحبش شده بود، 30000 نگاتیوی بود که ویوین مایر در سال های مختلف تهیه نموده بود.
با این که ملوف چیز زیادی از عکاسی نمی دانست، جاذبه عکس ها او را به حال خود رها نکرد. نگاتیو ها را اسکن کرد و در کامپیوتر شخصی خودش مشغول دیدن آن ها شد. لحظاتی که عکاسی ناشناس آن ها را ضبط نموده بود: بچه لاغری که از پنجره کثیف مغازه مشغول دید زدن بود، باسن انسان های چاقی که از نیمکت پارک بیرون افتاده بود یا مردی که روی جایگاه جلوی ماشین خوابش برده بود، به طوری که دستش را برای آسایش چشم هایش هایل نور نموده بود. ملوف به وجد آمده بود، از خود پرسید چه کسی این عکس ها را گرفته است.
ملوف کم کم با اشخاص دیگری که جعبه های مشابهی از همان خانم گرفته بودند تماس پیدا کرد و تمام نگاتیوها را خرید. او صاحب مجموعه عظیمی شده بود که هیچ بانی ای نداشت. برخی از عکس ها را در ای بی به فروش گذاشت و وقتی متوجه استقبال عموم نسبت به آن ها شد تصمیم گرفت عکاسشان را کشف کند.
در آپریل 2009، بیش از یک سال و نیم پس از آن که ملوف اولین جعبه را در مزایده خریده بود، او یک پاکت نامه در یکی از جعبه ها یافت. نامه از طرف یک چاپخانه عکس بود و روی آن یک اسم دیده می شد: ویوین مایر. او نام مایر را در اینترنت جستجو کرد و به متنی رسید که چند روز پیش در مجله شیکاگو تریبون چاپ شده بود. اعلامیه فوت یک خانوم 83 ساله: ویوین مایر، خانم محترم فرانسوی الاصلی که 50 سال شهروند شیکاگو بود، روز دوشنبه فوت کرد.
وقتی ملوف با مجله تماس گرفت، جز یک شماره ی اشتباه چیزی عایدش نشد. او نمی دانست به کجا رجوع کند. در این حین او وبلاگی تأسیس کرد به آدرس www.vivianmaier.com و کارهای مایر را روی آن به نمایش گذاشت.
پس از انتشار آنلاین بخش کوچکی از آثار مایر، هواداران زیادی برای کارهایش پیدا شد. در دو سال گذشته دو کتاب از عکس های او چاپ شده است و آثارش در بیش از 16 نمایشگاه در کشورهای مختلف به نمایش درآمدند. بیشتر این عکس ها را تا قبل از کشف شان کسی جز خود عکاس ندیده است. ملوف تخمین می زند 100000 نگاتیو از مایر جمع آوری نموده است و حدود 12000 تای دیگر هم در دستان مجموعه دار دیگری به نام جف گلدستاین است.
ملوف تصمیم گرفت تا از جستجوهایش برای یافتن ویوین مایر فیلم مستندی تهیه کند و دریابد چرا یک پرستار بچه ساده به دریافت این عکس ها علاقه داشته است. فیلم در جستجوی ویوین مایر چندین جایزه برد و حتی نامزد دریافت اسکار بهترین فیلم مستند شد.
البته این فیلم بدون حاشیه هم نبود. ملوف درگیر پرونده ای حقوقی شد. او که یکی از مالکان حقوقی عمده این عکس هاست (به همراه جفری گلداستین) توانست با یکی از خویشاوندان مایر در فرانسه به توافق برسد و حق حق انتشار این آثار را کسب کند. با این حال از سال 2014 کسان دیگری هم پیدا شده اند که ادعای مالکیت این آثار را دارند. در ژوئن 2018 تعداد این مالکان 10 نفر برآورد شد که همگی از خویشاوندان دور مایر هستند.
معین تکلیف حق حق انتشار آثار مایر ممکن است سال ها به طول انجامد. با این حال تا آن موقع علاقمندان عکس های این زن عجیب و منحصربه فرد از لذت تماشای آثار او محروم نشده اند. عکس های مایر تا کنون در نقاط مختلف دنیا به نمایش گذاشته شده اند. از روز 25 سپتامبر تا 6 ژانویه 2019 علاقمندان می توانند در خانه فرهنگی ویلی برانت در برلین از تماشای این آثار هنرمندانه سر ذوق بیایند.
منبع: یک پزشک